multiplanar multisekansiyal ne demek?

Multiplanar Multisekansiyal Görüntüleme

Multiplanar multisekansiyal görüntüleme, radyolojide ve tıbbi görüntülemede kullanılan bir tekniktir. Bu teknik, insan vücudunun veya incelenen herhangi bir nesnenin, farklı düzlemlerde ve farklı sekanslarla elde edilen çok sayıda görüntüsünü içerir. Bu, daha kapsamlı ve detaylı bir değerlendirme imkanı sunar. Temel olarak, farklı ağırlıklı (örneğin, T1 ağırlıklı, T2 ağırlıklı, proton yoğunluklu, vb.) ve farklı düzlemlerde (aksiyel, sagittal, koronal, oblik) görüntüler elde edilerek, doku ve organların daha iyi karakterize edilmesi ve patolojilerin daha doğru teşhis edilmesi amaçlanır.

Temel Kavramlar

• Multiplanar: Birden fazla düzlemde görüntüleme yapılması anlamına gelir. En sık kullanılan düzlemler şunlardır:

  • Aksiyel (Transvers): Vücudu yukarıdan aşağıya doğru kesen yatay düzlem.
  • Sagittal: Vücudu sağ ve sol olmak üzere ikiye ayıran dikey düzlem. Genellikle orta sagittal düzlem, vücudu tam ortadan ayırır.
  • Koronal (Frontal): Vücudu ön ve arka olmak üzere ikiye ayıran dikey düzlem.
  • Oblik: Bu üç ana düzleme paralel olmayan, eğik açılarda alınan düzlemlerdir. Oblik Düzlem.

• Multisekansiyal: Aynı düzlemde, farklı sekanslar (ağırlıklandırmalar) kullanılarak birden fazla görüntü elde edilmesi anlamına gelir. En yaygın sekanslar şunlardır:

  • T1 Ağırlıklı Görüntüler: Yağın parlak (hiperintens) göründüğü, suyun ise karanlık (hipointens) göründüğü sekanslardır. Anatomik detayları iyi gösterir.
  • T2 Ağırlıklı Görüntüler: Suyun parlak, yağın daha az parlak veya karanlık göründüğü sekanslardır. Ödem, inflamasyon ve sıvı içeren patolojilerin değerlendirilmesinde önemlidir.
  • Proton Yoğunluklu (PD) Görüntüler: T1 ve T2 ağırlıklı görüntüler arasında bir denge sağlar. Eklem yapılarının (örneğin, menisküsler, bağlar) değerlendirilmesinde faydalıdır.
  • FLAIR (Fluid-Attenuated Inversion Recovery): T2 ağırlıklı bir sekanstır, ancak serbest su sinyali baskılanmıştır. Beyin görüntülemesinde, özellikle periventriküler lezyonların ve subaraknoid mesafedeki anormalliklerin tespitinde kullanılır.
  • DWI (Diffusion-Weighted Imaging): Su moleküllerinin hareketini ölçer. İnme (felç) tanısında ve tümör karakterizasyonunda kullanılır. DWI (Difüzyon Ağırlıklı Görüntüleme).
  • GRE (Gradient Echo): Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) sekanslarından biridir. Kan ürünlerini ve kalsifikasyonları belirlemede kullanılır. GRE (Gradient Echo)

Kullanım Alanları

Multiplanar multisekansiyal görüntüleme, tıbbın çeşitli alanlarında yaygın olarak kullanılır:

• Nöroloji: Beyin tümörleri, inme, multipl skleroz (MS), demans gibi hastalıkların teşhisinde ve takibinde.
• Ortopedi: Eklem yaralanmaları (menisküs yırtıkları, bağ yırtıkları), kemik kırıkları, tümörler ve enfeksiyonların değerlendirilmesinde.
• Kardiyoloji: Kalp ve damar hastalıklarının (koroner arter hastalığı, kardiyomiyopati, anevrizmalar) incelenmesinde. Koroner Arter Hastalığı
• Gastroenteroloji: Karaciğer, pankreas, safra kesesi ve diğer karın içi organların hastalıklarının teşhisinde.
• Üroloji: Böbrek, mesane ve prostat hastalıklarının değerlendirilmesinde.
• Onkoloji: Kanserlerin teşhisi, evrelemesi ve tedaviye yanıtının değerlendirilmesinde.

Yöntemler

Multiplanar multisekansiyal görüntüleme, özellikle Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) gibi gelişmiş görüntüleme yöntemleriyle gerçekleştirilir.

• MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Yüksek çözünürlüklü, yumuşak doku kontrastının mükemmel olduğu bir yöntemdir. Multiplanar multisekansiyal görüntüleme, MRG'de yaygın olarak kullanılır. Farklı sekanslar (T1, T2, PD, FLAIR, DWI, vb.) ve farklı düzlemler kullanılarak, doku ve organların ayrıntılı bir şekilde incelenmesi sağlanır.

• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Daha hızlı bir görüntüleme yöntemidir ve kemik yapıları değerlendirmede MRG'ye göre daha üstündür. Multiplanar rekonstrüksiyonlar (MPR) kullanılarak, aksiyel görüntülerden sagittal ve koronal düzlemlerde görüntüler elde edilebilir. Multisekansiyal görüntüleme doğrudan BT'de yapılmaz; ancak farklı fazlarda (örneğin, kontrastlı ve kontrastsız) görüntüler alınarak multisekansiyal benzeri bir değerlendirme yapılabilir.

Avantajları

• Detaylı Görüntüleme: Farklı düzlemlerde ve sekanslarda elde edilen görüntüler, doku ve organların daha kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesini sağlar.
• Doğru Teşhis: Patolojilerin daha doğru teşhis edilmesine yardımcı olur.
• Tedavi Planlaması: Tedavi planlaması için gerekli bilgileri sağlar.
• Takip: Hastalığın seyrini ve tedaviye yanıtını izlemek için kullanılır.

Dezavantajları

• Süre: Özellikle MRG incelemeleri, BT'ye göre daha uzun sürebilir.
• Maliyet: MRG ve BT, diğer görüntüleme yöntemlerine göre daha maliyetlidir.
• Kontraendikasyonlar: MRG için metal implantları olan hastalarda ve bazı durumlarda hamilelerde kontraendikasyonlar olabilir. BT'de ise radyasyon maruziyeti söz konusudur. Radyasyon Maruziyeti

Özet

Multiplanar multisekansiyal görüntüleme, modern tıbbi görüntülemenin önemli bir parçasıdır. Farklı düzlemlerde ve sekanslarda elde edilen görüntüler, çeşitli hastalıkların teşhisinde ve takibinde değerli bilgiler sağlar. Özellikle MRG ve BT gibi yöntemlerle uygulanan bu teknik, hastaların daha iyi tedavi edilmesine katkıda bulunur.